Spadek nie zawsze wiąże się z pozyskaniem dóbr czy pieniędzy – nierzadko zdarzają się sytuacje, w których w jego skład wchodzą również lub wyłącznie długi. Otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy, wtedy również następuje dziedziczenie, tj. następstwo prawne po osobie zmarłej o charakterze sukcesji uniwersalnej. Co o spadku należy wiedzieć? Czy możliwe jest odrzucenie spadku? Podpowiadamy w artykule.

Co o dziedziczeniu i spadku warto wiedzieć?

W przypadku śmierci spadkodawcy następuje dziedziczenie. Jeżeli zmarły pozostawił ważny testament i wskazał w nim swojego spadkobiercę (lub spadkobierców), to decydujące znaczenie ma właśnie testament. Po otwarciu spadku spadkobierca może złożyć oświadczenie – jego decyzją może być przyjęcie lub odrzucenie spadku. Nie jest to jednak konieczność, gdyż brak oświadczenia w terminie sześciu miesięcy jest obecnie jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Jeżeli jednak taki dokument nie został sporządzony następuje dziedziczenie ustawowe – w tym wypadku status spadkobiercy rozstrzygają przepisy ustawy Kodeks cywilny. W pierwszej kolejności dziedziczą dzieci zmarłego i małżonek zmarłego – jeżeli jednak zmarły takiej rodziny nie posiadał spadkobiercami będą inni członkowie rodziny – rodzice spadkodawcy, w drugiej kolejności zaś rodzeństwo spadkodawcy i potomkowie rodzeństwa.

Odrzucenie a zrzeczenie

Warto również wiedzieć, że zrzec się dziedziczenia możemy jeszcze za życia spadkodawcy. W takim przypadku niezbędna jest umowa zrzeczenia sporządzona przez notariusza pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercą. Osoba taka traktowana jest tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku i jej udział przypada pozostałym spadkobiercom.

Jak odrzucić spadek?

Kwestie dotyczące odrzucenia spadku reguluje prawo spadkowe. Aby było ono możliwe w przeciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule powołania spadkobierca powinien przed notariuszem w formie aktu notarialnego, w sądzie rejonowym lub w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku złożyć odpowiednie oświadczenie. W przypadku odrzucenia spadku w miejsce spadkobiercy wstępują jego następcy prawni, którzy w ciągu 6 miesięcy mogą złożyć oświadczenia spadkowe.

Oświadczenie o odrzucenie spadku powinno zawierać dane personalne spadkobiercy, tytuł powołania do spadku oraz treść złożonego ustnie lub pisemnie oświadczenia. Notariusz ma obowiązek niezwłocznego przesłania złożonego oświadczenia, wraz z załącznikami, do sądu spadku.

Odrzucenie spadku przez małoletniego

W sytuacji, gdy spadkobiercą jest małoletni procedura odrzucenia spadku jest zmodyfikowana. Zajmuje się nią opiekun, który chcąc w imieniu małoletniego odrzucić spadek musi wystąpić do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletniego polegającej na odrzucenie spadku po danym zmarłym. Do wniosku takiego należy dołączyć odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego. Inne wymagane dokumenty to odpis aktu notarialnego lub postanowienie sądu w przedmiocie odrzucenia spadku, odpis skrócony aktu zgonu.

Odrzucenie spadku – podsumowanie

Odrzucenie spadku to czynność prawna, która została unormowana poprzez zapisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z prawem, aby odrzucenie było ważne, spadkobierca powinien złożyć oświadczenie o odrzuceniu praw przed sądem lub notariuszem. Instytucja ta okazuje się niezwykle przydatna w sytuacjach, w których spadkiem są długi lub gdy dziedziczenie przekazać chcemy komuś innemu (zgodnie z dziedziczeniem ustawowym).